среда, 6 апреля 2016 г.

Ուր ենք գնում





Առավոտ էր, բայց երկինքը ամպամած էր,եղանակը` տաղտկալի, տպավորություն էր, թե դեռ չի լուսացել: Որոշեցի օրս ամբողջովին տանը անցկացնել: Հարմար տեղավորվեցի բազմոցին, միացրի հեռուստացույցը ու ցանկացա ինչ-որ ժամանցային հաղորդում դիտել: Սակայն, երբ հեռուստացույցը միացրի, լուրերի թողարկումն էր ընթանում եթերով... որոշեցի այն դիտել: Բայց այն դիտելուն պես տրամադրությունս կտրուկ անկում ապրեց: Հաղորդում էին հանրապետությունում տիրող գողությունների, սպանությունների, և որ ամենադաժանն է, սահմանում սպանված զինվորների մասին: Ես ինձ ահավոր վատ զգացի. այս ու՞ր են գնում հայրենակիցներս, մի՞թե մենք` հայերս,մոռացել ենք, թե ինչ բան է արյունակցական կապը, որ հարազատ եղբայրը եղբորն է ահաբեկում, որդին՝ հորը, իսկ շատ բացթողումների արդյունքում սպանվում են սահմանին կանգնած երիտասարդները:
Հանցագործների համար կարելի է ասել, որ ոմանք կարիքից դրդված են այդպիսի քայլերի գնում, ոմանք, գուցե, արդեն գժվել են: Իսկ մենք, ի՞նչ անենք մենք, որ թույլ չտանք այս ամենը, կամ գոնե մեր ողջամտությունը չկորցնենք: Երևի պետք է միշտ լինել լավատես, չմոռանալ, որ մեր դիմացինը մեր բարեկամն է, և ապրենք հույսով ու համբերությամբ, որ մի օր լավ կլինի: Չնայած, ոչ բոլորն են, որ ապրում են լոկ սպասումներով ու ճիշտէլ չէ միայն ու մշտապես սպաելը՝ առանց գործելու: Պետք է փորձել գնալ առաջ, այլ ոչ թե նահանջել ու հետ գնալ, անել անթույլատրելին: Մենք՝ երիտասարդներս, պետք է փոխենք ազգի ապագան, որքան հնարավոր է աշխատենք թույլ չտալ նման դեպքեր ու մեր փորձով ապագա սերունդներին ուղղորդենք դեպի ճիշտ ճանապարհը, իհկ ավագներին ցույց տանք, որ հնարավոր է ընթանալ ազնիվ ճանապարհով՝ հաղթահարելով դժվարությունները:

воскресенье, 17 января 2016 г.

Կարոտի կանչով


Այնքան դժվար է գտնվել քո հայրենիքից,  ընտանիքից, ընկերներից հեռու և դիմանալ կարոտին: Այնտեղ` հեռվում, որտեղ գտնվում ես դու, չկա այն ամենը ինչը կլցներ քո հոգին ջերմությամբ: Սրտի թրթիռով հաշվում ես յուրաքանչյուր օրը, սպասում, թե երբ ես նորից տեսնելու հարազատներիդ, թե երբ ես շնչելու օդը հայրենի, թե երբ ես ուժգին գրկելու  անհամբերությամբ ու կարոտով քեզ սպասողներին:
  Նույնքան դժվար է գտնվել հայրենիքում, միևնույն քաղաքում` ընկերների, հարազատների մոտ, բայց լցված լինել կարոտով: Ամեն օր տեսնում ես հարազատներիդ, ընկերներիդ, շնչում հայրենի օդը, բայց ամեն րոպե սպասում ես, թե երբ ես տեսնելու նրան, այն մեկին, ում այդքան շատ ես կարոտում:
  Եվ ահա քայլում ես հարազատ քաղաքի փողոցներով և անկախ քեզնից շարժվում ես մի անհայտ ուղղությամբ. ուր են տանում ոտքերդ քեզ` դու դեռ չգիտես: Շարժվում ես միաչափ քայլերով և չես էլ նկատում, որ արդեն երեկոն ծածկել է քաղաքը: Մի պահ հանկարծ սթափվում ես ու նկատում, որ այլևս չես զգում այն կարոտը, որը մինչ այդ պահը խեղդում էր քեզ: Դու չէիր զգում այն, որովհետև կարոտի այդ ուժգին կանչը քեզ հասցրել էր մի տեղ, որտեղ նա էր գտնվում: Դու կարող էիր տեսնել նրա փայլող աչքերը, լսել մեղմ ձայնը, գրկել նրան ու այլևս բաց չթողնել....
Մնում է միայն այն մեկը, ով գտնվում է հայրենիքից հեռու, վերադառնա և նունպես ջերմացնի իր և մտերիմների հոգիները, փարատի իր կարոտը և այլևս չզգա կարոտ բառի նշանակությունը:

четверг, 31 декабря 2015 г.

Ամանորի գիշերվա խոհեր


Դրսում հորդառատ ձյուն է: Տանը մենակ եմ: Մոտեցա հյուրասենյակի պատուհանին ու նկատեցի դիմացի փողոցի լապտերի հազիվ նշմարվող լույսը: Այս հեքիաթային մթության մեջ, գեղեցիկ օրորվելով, իջնում էին ձյան ճերմակ փաթիլները:
 Տաք թեյը ձեռքիս էր, որի գոլորշին պատեց լուսամուտը, և էլ ոչինչ չէր երևում. չէին երևում դրսում տիրող հանգստությունը, ձյան փաթիլների պարը: Հեռացա պատուհանի մոտից և նստեցի տոնածառի կողքին: Ակամայից սկսեցի վերհիշել անցյալ տարվա նորամուտը, որքան հիանալի էր, որքան երջանիկ էի ես այն տարի, ամբողջը կարծես հեքիաթ լիներ, ու ամենահիանալին այն էր, որ իմ բոլոր երազանքները իրականացան հենց այդ ամանորյա հրաշքի շնորհիվ: Ես դեռ շարունակում եմ սիրել այս տարին. չէ՞ որ այն դեռ չի ավարտվել, դեռ մի քանի ժամ կա մինչ նրա ավարտը: Բայց ես իմ մեջ զգում եմ փոփոխություն, ես էլ առաջվանը չեմ, գուցե մեկ տարով մեծացել եմ, գուցե հիմա մենակ եմ, չգիտեմ, միայն գիտեմ մի բան. ինչ-որ բան փոխվել է: Դեռ անցյալ տարի ընտանիքիս անդամների հետ անհամբերությամբ րոպեներն էի հաշվում, թե երբ են հնչելու Նոր տարվա սկիզբը ազդարարող զանգերը, իսկ այժմ, միայնակ նստած տոնածառի կողքին, խմում եմ թեյս ու խորհում: Նայելով ժամացույցին` տեսա, որ մնացել է ընդամենը հինգ րոպե մինչ նորամուտը: Վեր կացա տեղիցս և կրկին մոտեցա պատուհանին ու քարացա, ստեղծվաց պատկերը ինձ զարմացրեց. դա թեյի գոլորշին էր հեքիաթային կերպով սառչել ու մի այլ աշխարհ ստեղծել հենց իմ պատուհանի վրա, որով անդադար ես հիանում էի: Կարծես այն իմ առջև պատկերել էր իմ կյանքի լավագույն պահերը, այն պահերը, որոնց մասին  քիչ առաջ խորհում էի, և այս առեղծվածային պատկերը հեղափոխեց ինձ...այժմ միանության մեջ ոչ թե տխրում եմ, այլ երջանիկ եմ զգում ինձ:

среда, 22 апреля 2015 г.

Երանի տեսնեի

Երանի տեսնեի մարդկանց աչքերում միշտ երջանկություն,սրտերում`միայն բարություն,կյանքում`միայն լավ օրեր: Երանի տեսնեի աշխարհում մշտնջենական խաղաղություն,հայրենիքում`հավասարություն,քաղաքում`հարգանք,տանը`ջերմություն: Բայց, ափսո~ս,այս ամենը միաժամանակ լինել չի կարող,քանի որ միշտ ինչ-որ բան պակասում է կամ հակադրվում մյուսին.երջանկության կողքին հայտնվում է դժբախտությունը,բարության կողքին`չարությունը,սիրո կողքին`ատելությունը,խաղաղության կողքին`պատերազմը,հավասարության կողքին`անհավասարությունը: Այո,աշխարհը,ցավոք,այսպիսին է... Ոմանց փոխում է կյանքը,ոմանք կյանքն են փոխում,բայց ոչ ոք չի մտածում իդեալական երջանկության մասին,որովհետև իդեալական երջանկություն գոյություն չունի,նույնիսկ ամենակարող մարդը իդեալական լինել չի կարող:Միշտ կան թերություններ,որոնք խանգարում են մարդուն լինել կատարյալ երջանիկ: Բայց չէ,ես կատարյալ երջանկություն չեմ էլ ուզում.երբեմն պետք են սթափեցնող,ուշքի բերող դեպքերը,ու եթե դրանք չլինեն,մարդը կդադարի սովորելուց ու զարգանալուց: Բայց ինչ անեն այն մարդիկ,ովքեր մխրճվել են անհաջողությունների մեջ,ու դժբախտությունը դժբախտությանն է հաջորդում: Ինչ անի այն մանուկը,որը իր կամքից անկախ մանկատանն է հայտնվում,մանկատան դժվարին կյանքից հետո այս դառն աշխարհում իր տեղը չի գտնում,կամ եթե գտնում էլ է,միևնույն է իր սրտում դատարկություն է զգում.չէ՞որ մոր ջերմ համբույրը նա չի զգացել ու չի կարող լրացնել երբևէ այդ բացը:
 Իսկ ի՞նչ անի այն ծնողը,որը տարներ շարունակ ջանք չի խնայել երեխային ապահով մեծացնելու,կրթելու համար,իսկ այժմ ծերանոցում տխուր նստած է:
  Վերլուծելով այս ամենը` երանիներիս շարքը տեղափոխում եմ այստեղ,ասելով`երանի տեսնեի որբ մանուկին մոր գրկում քնած,ծեր ծնողին`որդու հոգատարությունից երջանկացած...

среда, 15 апреля 2015 г.

Անթառամ ծաղիկներ

Այդ օրը այնքան երջանիկ էի.վերջապես կատարվել էր իմ երազանքներից մեկը: Դա կյանքիս այն երջանիկ պահն էր,որը երբեք չէի ցանկանա մոռանալ:
  Ամառային պայծառ օր էր,արևի ոսկեզօծ շողերը ժպիտ էին պարգևում ամեն մի քարի,թփի.շրջապատում ամեն ինչ փայլում էր: Ես նույնպես փայլում էի,բայց ոչ թե արևից,այլ երջանկությունից:Բարձր տրամադրությամբ զբոսնում էի ու հիանում բնության հրաշքներով: Աչքիցս չէին վրիպում ոչ մի ծառ,ոչ մի ծաղիկ,կարծես երջանկությունը աչքերս բացած լիներ,ու նոր էի նկատում բնության ողջ գեղեցկությունը: Քայլելու ընթացքում տեսա գեղեցիկ ծաղիկներ ու որոշեցի քաղել ու տուն տանել: Բայց մի պահ վարանեցի ու մտածեցի,թե ինչու ցավեցնեմ նրանց,եթե տանը ընդամենը մի քանի օր են մնալու,ավելի լավ է իրենց մայր հողի գրկում մնան: Սակայն երբ ուզում էի հեռանալ,փոշմանեցի ու քաղեցի,քանի որ անչափ գեղեցիկ էին, ու ես չէի կարող անտարբեր անցնել նրանց կողքով: Մի գեղեցիկ փունջ պատրաստեցի ու տեղավորեցի սենյակումս: Ամեն առավոտ արթնանալիս հրճվում էի դրանցով: Բայց անցավ ևս մի քանի օր,և դրանք սկսեցին թոշնել,սակայն ես չէի ուզում դրանք դեն նետել: Որոշեցի նրանց թերթիկները առանձնացնել ու պահել:Դրանք պահեցի իմ ամենասիրելի գրքի էջերում...
 Անցել էին տարիներ, ու երբ մի օր տխուր նստած էի,որոշեցի սիրելի գիրքս կարդալ: Բացեցի գիրքը ու երբ թերթեցի մի քանի էջ,տեսա ծաղկի թերթիկները: Դեմքիս հայտնվեց լայն ժպիտ,ու հիշողությունների մի ամբողջ փունջ պատեց հոգիս...հիշեցի այն ամառային երջանիկ օրը,ծաղիկները ու այն ամենը,ինչ կապված էր այդ հիասքանչ օրվա հետ:
  Թերթիկները գրքի մեջ պահելիս երբեք չէի կարող մտածել,որ դրանք մի քանի տարի հետո ինձ կրկին երջանկացնելու են: հիմա շատ ուրախ եմ,որ այն ժամանակ պահեցի այդ ծաղիկները,որոնց շնորհիվ և` անցյալում,և`հիմա երջանակնում եմ:

вторник, 14 апреля 2015 г.

Վարագույրը բարձրանում է

... Աշխարհը բեմ է,մարդիկ` դերասան...
 Վարագույրը բարձրանում է, ու մարդիկ իրենց իսկ ծննդյան օրից սկսում են խաղալ իրենց դերը: Միայն թե թատրոնի ու <<կյանքի թատրոնի> միջև մի քանի տարբերություններ կան.իրական թատրոնւոմ,սովորաբար,դերասանները չեն որոշում իրենց դերը,իսկ կյանքում մենք ենք որոշում մեր ինչպիսին լինելը: Մենք ենք որոշում խաղալ բարի կերպար թե չար,լինել պարզ ու անկեղծ թե նենգ ու խաբեբա:Կյանքում չկան հատուկ կանոններ,մարդիկ իրենց ներկայացումների մեջ ազատ են,իրենք են որոշում իրենց կյանքի սյուժեն`իհարկե հետևելով սցենարին,որը մեր ճակատագիրն է:
 Մարդիկ,ովքեր ընտրում են բացասակն կերպար,հնարավորություն ունեն իրենց դերը փոխելու ու ազնիվ ապրելու: Բայց նրանց մեծամասնությունը հակառակն է անում`խորանալով չարության մեջ:
 Դերասանի համար կարևորն այն է,որ ներկայացումից հետո արժանանա հանդիսատեսի բուռն ծափահարություններին ու գովքին: Այդ ժամանկ նա կզգա,որ իրեն հաջողվել է լավ խաղալ դերը: Իսկ կյանքում այդպես չէ,մարդկանց համար կարևոր չէ,թե նրանց արարքները դուր գալիս են մյուսներին,թե ոչ,կարևորը`ինքը հասնի իր բարձունքին,թեկուզ ոտնահարի մյուսներին: Այսպիսինները խաղում են իրենց դերը անգամ այն դեպքում,երբ թատրոնը դատարկ է...
 Եկեք կյանքը չվերածենք թատրոնի,որքան էլ որ դրանք համաեմատելի ու նման լինեն իրար: Եկեք ապրենք այն հույսով,որ մարդկանց մեջ չկա չար ու բարի,այլ մեզ թվացյալ չար մարդկանց մեջ ուղղակի բարին թաքնված է,ու մենք նրանց պետք է ուղղենք,ճիշտ ճանապարհին կանգնեցնենք,որպեսզի աշխարհն այսուհետ զերծ մնա թատրոն կոչվելուց;

пятница, 23 марта 2012 г.

Պասիվ ծխողներ`երկրորդային ծուխ


Ինչպես բոլորս գիտենք ծխելը վնասակար է
առողջությանը:Սա վերաբերվում է ծխողներին,իսկ այ չծխողները ևս ունեն մտահոգվելու առիթ:Այն մարդիկ, ովքեր չեն ծխում,բայց շնչում են երկրորդային ծուխը այսինքն`այրվող ծխախոտի ծխի և արտաշնչած ծխի խառնուրդը,ևս հիվանդ են:Աշխարհում երկրորդային ծուխը յուրաքանչյուր 10-րդ մահվան պատճառն է:Երկրորդային ծխի ազդեցության հետևանքով առաջացող մահերի 31%-ը պատահում է երեխաների մոտ:
Երկրորդային ծխի հետևանքով առավել հաճախ առաջացող հիվանդություններն են.



  • Սիրտ-անոթային հիվանդությունները
  • Թոքերի և այլ օրգանների քաղցկեղը
  • Իմպոտենցիան
  • Վաղաժամ ծննդաբերությունը 
  • Մանկական հանկարծամահություն